Tasodifiy hikoya: Сунъий йўл билан ҳомила пайдо қилиш мумкинми?
Савол: Оила қурганимизга ўн йил бўлди. Афсуски, фарзандимиз йўқ. Турмуш ўртоғим билан бундай қар...davomi
Савол: Оила қурганимизга ўн йил бўлди. Афсуски, фарзандимиз йўқ. Турмуш ўртоғим билан бундай қар...davomi
Библиотека | Boshqalar | IZHORI DIL ZOR KO`NGIL...
Men har safar uning gullaridan sotib olaman. Ajayib qiz tanishishni hohlaysanmi?
- Yo`q, yo`q! -dedi Murod ayolga termular ekan.
Gohi-gohida unga ichib olgan, ho`randalar gap otishar, unga tegajog`lik qilishardi. U bu hiralarga etibor bermaslikka harakat qilar, stollar orasidan yurar, biroz kulimsiragan qiyofada har bir stol oldida to`xtab, savatchadagi gullardan taklif qilar va ajoyib tbassum, bir og`iz shirin so`z bilan gullarini pullardi-da, yana xuddi shunday tabassum qilib keyngi stolga o`tardi.
- Ana ho`o`, afetsant qizni ko`ryabsanmi? Ivanovning entikib bir qizga ishora qilayotgani xayolini chalg`itdi.
- Ko`rdim! -dedi Murod bosh qimirlatib.
- O`sha men senga aytgan qiz. Ismi Masha...
Ivanov bu qizni ko`rib, to`lqinlanib ketganini Murod ko`rmadi. Uning butun o`y xayoli gul sotayotgan ayolda edi. Murod qovog`ini solib, shilyapasini soyabonini olginga egib, boshini biroz quyi solib oldi. Gulchi ayol ularni oldiga yetib keldi.
- Hayrli oxshom! -dedi u asta jilmayib.
- O`zinga ham... -dedi va qizni bo`y bastiga bir qarab oldi Ivanov. - Adashmasam, bu yerga kelgan paytlarimda seni ko`rmas edim. Yaqin mana o`ninchi martadir, men sendan gul sotib olyabman. Lekin ismingni aytmading? -dedi Ivanov bir necha tiyinni qizni qo`liga berib, savatchadan bir dona gulni sug`irar ekan.
U chiroyli tabassum, qilgancha boshini quyi solib o`tirgan Murodga qaradi:
- Ismim Lida... -dedida savatchadagi gullardan birini sug`urib Murodga cho`zdi.
Murod ``Yo`q`` degan ma`noda boshini chayqadi. Lekin Ivanov iltifot bilan unga yana pul uzatdi.
- Lida gulingni, menga beraqol. U gullarni Mashaga beraman! -dedi Ivanov.
Lida mamnun jilmayib gulni berdi va yana bir gulni Murodni oldiga qo`yib o`zi boshqa stol tomon ketdi. Murod asta kaftini peshonasiga tirab, yuzini yashirgancha qo`llari ostidan ayolga qarar ekan, stol ustidagi gullni avaylabgini qo`liga oldi.
- Qalay bu yer yoqdimi?
-dedi fikri hayoli afetsant qizda bo`lgan Ivanov.
- Uncha yomon emas. Lekin bu yerga boshqa kelishni istamayman!
- Nima uchun xohlamaysan?
- Sababini so`rama! Yaxshisi turaqolaylik, kech bo`lib ketdi?
- Ho`p! - Ivanov qo`l ko`tarib afetsant qizga ishora qildi.
- Sizlarga yaxshi xizmat qila oldikmi? -dedi afetsant qiz.
Murod qizga qarab bosh irg`ab.
``Rahmat``. dedi.
So`ng o`zbekcha urf-odatiga binoan yegan ichkanlarini haqqiga duo qilib, yuziga fotixa tortdi. Bu bilan ko`pchilikni etiborini o`ziga qaratgan edi. Shu jumladan Lidani ham. O`rnidan turganda ortida Lida daxshat to`la ko`zlarini uning chandigiga tikib turardi...
BIR NECHA YIL AVVAL...
1941 yil. 22 iyuda fashistlar Olmoniysi SSSRga qo`qqisdan hujum boshladi.
O`zbekistondan bir necha yuz minglab, er yigitlar qo`liga qurol olib yatan himoyasi uchun janga otlanishdi. Ular orasida endigina 18 Bahorni qarshilgan A...ov Murodjon ham bor edi. U piyoda askarlar safida, oldingi qatorda turib mardona jang olib bordi. 1943 yilning, nayabiri edi. Qo`qqisdan askarlar joylashgan yerga, Olmonya havo kuchlari qashqatgich jazba berishdi. Bir necha yuzlab askarlar halok, bo`ldi yana ko`plab askarlarga chekishga buyrug` berildi. Bambardemom bo`lgan yerda ko`plab o`liklar. Ular orasida baxtli tasaduf tufayli hech yeriga shikast yetmagan, Murod bey hush yotardi...
O`sha hujumda, u ko`plab safdoshlaridan ayrildi.
O`ziga kelganda, dahshatli manzarani ko`rdi. Atrofga eng yaqin do`stlarini jonsiz tanalari sochib ketgandi. Aylanib har bir jasadni tekshirdi, afsus birorta tirik zoh qolmagan.
So`ng atrofda yotgan askarlardan birini qurolini yelkasiga ilib, qoya tomonga yurdi. Bu yaqin yerlarda hech kim ko`rinmagandan so`ng, o`rmon tarafga yo`lini burdi. Ochiqqan, holdan toyib borardi, buni ustiga sovuq. O`rmondagi yovvayi mevalar bilan jon saqlab. Shunga qaramay u 3 kun o`rmon ichida adashib yurdi...
Yarim tun, g`azonlardan to`shak yasab, kattagina daraxt ostiga yotish uchun joy to`shadi. Ko`zlarini yumib, zum o`tmay uyquga ketdi.
Yaqin atrofdan, aftamtdan otilgan o`q ovizini eshitgandan keyin xushyor tortib daraxtlar panasiga berkindi. Daraxt panasida turgancha ularni kuzatdi. To`rt besht fashist askarlari, ikkitasi gulhan atrofida yana biri bir chetda ichib o`tiribdi. Boshqa tomonda yana ikkitasi bir qizga tegajoqlik qilmoqda. Qiz ularga yalinib, yolvarib qo`yib yuborishlarini yig`lab so`rardi. Uar esa o`z tillarida nimalarnidur gaplashishib, qizga qurol o`qtalib qo`rqitishar edi. Ulardan biri yonidagi hamrohiga qurolini berdida, o`zi qizga tajavuz qila boshladi. Ularni kuzatib o`tirgan Murodni nafas olishi tezlashib, tishlari g`ichirlardi.
U o`zbek, u oriyat, diyonatni, birinchi o`ringa qo`ygan yurt farzandi. Zayifalarni ardoqlash, ayollarni ezozlashni o`rgatishgan unga.
Qo`lidagi aftamatni qattiq ushlagancha joniga taval qilib fashistlar ustiga tashlandi.
Gulxan atrofida yotgan, ikkisi osongina jon berdi. Qo`lida aftamat ko`targani esa qarashga ham ulgurmadi, o`q orqa miyyasiga kirib ketdi. Qizga tajavuz qilayotgani, yuziga tekkan kuchli tepgi zarbidan ikki qadam nariga dumalab ketdi. Murod aftamatni narroqda ichib o`tirgan askarga qarata, tepkini bosdi. Lekin o`q otilmadi, faqatgina ikki bor tiqirlagan tepki ovazi eshitildi. Fashist quroliga intilayotganini ko`rgach, daxshatdan qotib qolgan qizni qo`lidan ushlab o`rmonga yugurdi. Ortlaridan otilgan aftamat o`qlari, yonlaridan chiyyilab o`tib ketardi. Omadlari kelib jarohat olmadilar. Bir necha yuz metirlar yugurganlaridan keyin. Dushman taqib qilmayotganini tushunib to`xtadilar. Ikkovlari ham hansirar edilar. Qiz haliham qo`rquvda, bir nima deyishga chog`lanardi ammo gapira olmasdi. Nafasini biroz roslagandan so`ng o`z tilida bir nimalar dedi. Rus tilini u qadar yaxshi bilmagani uchun, qizni so`zlariga uncha tushunmadi.
- Seni tushunmadim, sekinroq gapir, -dedi o`zi bilgancha ruschada gapirib.
Qiz yana bir nima dedida, ikki qadam ortga yurdi. Yigitga gapini tushuntira olmagani sezdi va qaytadan ishora bilan, donalab gapirdi.
- San boshaqa millatdanmisan? -qiz yana ikki qadam ortga surildi. - Iltimos manga tegma!
- Man O`zbekman...
- O`zbek... -qiz ham takrorladi.
- Qo`rqma man sanga teginmayman! -Murod yana bir orqaga qarab qo`ydi. - Yur ketaylik, anavilar kelib qolishi mumkun! -dedida asta yurdi. Qiz esa joyidan qimirlamadi.
- Yo`q, sen begonasan...
- Sanga yomonlik qilmayman, yur tezda ketaylik.
Qiz unga ishonmay ``yo`q`` deya bosh chayqadi. Murod qizni ishontira olmaganidan keyin. Engashib etigini qo`njidagi kichikroq hanjarni oldi.
Qiz hanjarni ko`rib yanada sarosimaga tushdi.
- Qo`rqma-qo`rqma. - Murod asta hanjarni o`tkir tigidan ushlab, sopi bilan qiz tomonga uzatdi. - Ol o`zingni himoya qilasan.
Qiz hanjarni olar ekan, yana dona-dona so`zlar bilan gapirdi.
- Meni qishlog`imga olib borib qo`y, -qiz qo`li bilan ishora qildi.
Murod ho`p deganday bosh qimirlatdi va qiz ko`rsatgan tomonga yura boshladi.
Qiz qo`lidagi hanjar dastasini maxkam ushlagancha ketib borar edi. Uzoq yurishdi, tong yorisha
- Yo`q, yo`q! -dedi Murod ayolga termular ekan.
Gohi-gohida unga ichib olgan, ho`randalar gap otishar, unga tegajog`lik qilishardi. U bu hiralarga etibor bermaslikka harakat qilar, stollar orasidan yurar, biroz kulimsiragan qiyofada har bir stol oldida to`xtab, savatchadagi gullardan taklif qilar va ajoyib tbassum, bir og`iz shirin so`z bilan gullarini pullardi-da, yana xuddi shunday tabassum qilib keyngi stolga o`tardi.
- Ana ho`o`, afetsant qizni ko`ryabsanmi? Ivanovning entikib bir qizga ishora qilayotgani xayolini chalg`itdi.
- Ko`rdim! -dedi Murod bosh qimirlatib.
- O`sha men senga aytgan qiz. Ismi Masha...
Ivanov bu qizni ko`rib, to`lqinlanib ketganini Murod ko`rmadi. Uning butun o`y xayoli gul sotayotgan ayolda edi. Murod qovog`ini solib, shilyapasini soyabonini olginga egib, boshini biroz quyi solib oldi. Gulchi ayol ularni oldiga yetib keldi.
- Hayrli oxshom! -dedi u asta jilmayib.
- O`zinga ham... -dedi va qizni bo`y bastiga bir qarab oldi Ivanov. - Adashmasam, bu yerga kelgan paytlarimda seni ko`rmas edim. Yaqin mana o`ninchi martadir, men sendan gul sotib olyabman. Lekin ismingni aytmading? -dedi Ivanov bir necha tiyinni qizni qo`liga berib, savatchadan bir dona gulni sug`irar ekan.
U chiroyli tabassum, qilgancha boshini quyi solib o`tirgan Murodga qaradi:
- Ismim Lida... -dedida savatchadagi gullardan birini sug`urib Murodga cho`zdi.
Murod ``Yo`q`` degan ma`noda boshini chayqadi. Lekin Ivanov iltifot bilan unga yana pul uzatdi.
- Lida gulingni, menga beraqol. U gullarni Mashaga beraman! -dedi Ivanov.
Lida mamnun jilmayib gulni berdi va yana bir gulni Murodni oldiga qo`yib o`zi boshqa stol tomon ketdi. Murod asta kaftini peshonasiga tirab, yuzini yashirgancha qo`llari ostidan ayolga qarar ekan, stol ustidagi gullni avaylabgini qo`liga oldi.
- Qalay bu yer yoqdimi?
-dedi fikri hayoli afetsant qizda bo`lgan Ivanov.
- Uncha yomon emas. Lekin bu yerga boshqa kelishni istamayman!
- Nima uchun xohlamaysan?
- Sababini so`rama! Yaxshisi turaqolaylik, kech bo`lib ketdi?
- Ho`p! - Ivanov qo`l ko`tarib afetsant qizga ishora qildi.
- Sizlarga yaxshi xizmat qila oldikmi? -dedi afetsant qiz.
Murod qizga qarab bosh irg`ab.
``Rahmat``. dedi.
So`ng o`zbekcha urf-odatiga binoan yegan ichkanlarini haqqiga duo qilib, yuziga fotixa tortdi. Bu bilan ko`pchilikni etiborini o`ziga qaratgan edi. Shu jumladan Lidani ham. O`rnidan turganda ortida Lida daxshat to`la ko`zlarini uning chandigiga tikib turardi...
BIR NECHA YIL AVVAL...
1941 yil. 22 iyuda fashistlar Olmoniysi SSSRga qo`qqisdan hujum boshladi.
O`zbekistondan bir necha yuz minglab, er yigitlar qo`liga qurol olib yatan himoyasi uchun janga otlanishdi. Ular orasida endigina 18 Bahorni qarshilgan A...ov Murodjon ham bor edi. U piyoda askarlar safida, oldingi qatorda turib mardona jang olib bordi. 1943 yilning, nayabiri edi. Qo`qqisdan askarlar joylashgan yerga, Olmonya havo kuchlari qashqatgich jazba berishdi. Bir necha yuzlab askarlar halok, bo`ldi yana ko`plab askarlarga chekishga buyrug` berildi. Bambardemom bo`lgan yerda ko`plab o`liklar. Ular orasida baxtli tasaduf tufayli hech yeriga shikast yetmagan, Murod bey hush yotardi...
O`sha hujumda, u ko`plab safdoshlaridan ayrildi.
O`ziga kelganda, dahshatli manzarani ko`rdi. Atrofga eng yaqin do`stlarini jonsiz tanalari sochib ketgandi. Aylanib har bir jasadni tekshirdi, afsus birorta tirik zoh qolmagan.
So`ng atrofda yotgan askarlardan birini qurolini yelkasiga ilib, qoya tomonga yurdi. Bu yaqin yerlarda hech kim ko`rinmagandan so`ng, o`rmon tarafga yo`lini burdi. Ochiqqan, holdan toyib borardi, buni ustiga sovuq. O`rmondagi yovvayi mevalar bilan jon saqlab. Shunga qaramay u 3 kun o`rmon ichida adashib yurdi...
Yarim tun, g`azonlardan to`shak yasab, kattagina daraxt ostiga yotish uchun joy to`shadi. Ko`zlarini yumib, zum o`tmay uyquga ketdi.
Yaqin atrofdan, aftamtdan otilgan o`q ovizini eshitgandan keyin xushyor tortib daraxtlar panasiga berkindi. Daraxt panasida turgancha ularni kuzatdi. To`rt besht fashist askarlari, ikkitasi gulhan atrofida yana biri bir chetda ichib o`tiribdi. Boshqa tomonda yana ikkitasi bir qizga tegajoqlik qilmoqda. Qiz ularga yalinib, yolvarib qo`yib yuborishlarini yig`lab so`rardi. Uar esa o`z tillarida nimalarnidur gaplashishib, qizga qurol o`qtalib qo`rqitishar edi. Ulardan biri yonidagi hamrohiga qurolini berdida, o`zi qizga tajavuz qila boshladi. Ularni kuzatib o`tirgan Murodni nafas olishi tezlashib, tishlari g`ichirlardi.
U o`zbek, u oriyat, diyonatni, birinchi o`ringa qo`ygan yurt farzandi. Zayifalarni ardoqlash, ayollarni ezozlashni o`rgatishgan unga.
Qo`lidagi aftamatni qattiq ushlagancha joniga taval qilib fashistlar ustiga tashlandi.
Gulxan atrofida yotgan, ikkisi osongina jon berdi. Qo`lida aftamat ko`targani esa qarashga ham ulgurmadi, o`q orqa miyyasiga kirib ketdi. Qizga tajavuz qilayotgani, yuziga tekkan kuchli tepgi zarbidan ikki qadam nariga dumalab ketdi. Murod aftamatni narroqda ichib o`tirgan askarga qarata, tepkini bosdi. Lekin o`q otilmadi, faqatgina ikki bor tiqirlagan tepki ovazi eshitildi. Fashist quroliga intilayotganini ko`rgach, daxshatdan qotib qolgan qizni qo`lidan ushlab o`rmonga yugurdi. Ortlaridan otilgan aftamat o`qlari, yonlaridan chiyyilab o`tib ketardi. Omadlari kelib jarohat olmadilar. Bir necha yuz metirlar yugurganlaridan keyin. Dushman taqib qilmayotganini tushunib to`xtadilar. Ikkovlari ham hansirar edilar. Qiz haliham qo`rquvda, bir nima deyishga chog`lanardi ammo gapira olmasdi. Nafasini biroz roslagandan so`ng o`z tilida bir nimalar dedi. Rus tilini u qadar yaxshi bilmagani uchun, qizni so`zlariga uncha tushunmadi.
- Seni tushunmadim, sekinroq gapir, -dedi o`zi bilgancha ruschada gapirib.
Qiz yana bir nima dedida, ikki qadam ortga yurdi. Yigitga gapini tushuntira olmagani sezdi va qaytadan ishora bilan, donalab gapirdi.
- San boshaqa millatdanmisan? -qiz yana ikki qadam ortga surildi. - Iltimos manga tegma!
- Man O`zbekman...
- O`zbek... -qiz ham takrorladi.
- Qo`rqma man sanga teginmayman! -Murod yana bir orqaga qarab qo`ydi. - Yur ketaylik, anavilar kelib qolishi mumkun! -dedida asta yurdi. Qiz esa joyidan qimirlamadi.
- Yo`q, sen begonasan...
- Sanga yomonlik qilmayman, yur tezda ketaylik.
Qiz unga ishonmay ``yo`q`` deya bosh chayqadi. Murod qizni ishontira olmaganidan keyin. Engashib etigini qo`njidagi kichikroq hanjarni oldi.
Qiz hanjarni ko`rib yanada sarosimaga tushdi.
- Qo`rqma-qo`rqma. - Murod asta hanjarni o`tkir tigidan ushlab, sopi bilan qiz tomonga uzatdi. - Ol o`zingni himoya qilasan.
Qiz hanjarni olar ekan, yana dona-dona so`zlar bilan gapirdi.
- Meni qishlog`imga olib borib qo`y, -qiz qo`li bilan ishora qildi.
Murod ho`p deganday bosh qimirlatdi va qiz ko`rsatgan tomonga yura boshladi.
Qiz qo`lidagi hanjar dastasini maxkam ushlagancha ketib borar edi. Uzoq yurishdi, tong yorisha