Tasodifiy hikoya: Nafisani sikkanim
bu voqea bir yil oldin bugandi. Ushanda Rossiyadan keludm, sentyabr oyi edi. 2 yildan so'ng , an...davomi

yoʻq!
— U holda shpal buyurtmasidan voz kechishga toʻgʻri keladi.
— Ammo bu million zlotiy foyda keltiradi-ya, million! — deya bijillay ketdi Kunitskiy. — Buni anchadan beri orzu qilib yurgan ednm! Endi boʻlsa... Eh, qanday ahmoqman-a, uni ola kelsam oʻlarmidim!..
— Nimani aytyapsiz!
— Sizga koʻrsatgan koʻk papkani-da. Esingizdami?

Shunday deya Kunitskiy peshanasiga shapatiladi. U yana nimadir demoqchi boʻldi-yu, biroq labini tishlab indamadi.
— Esimda, albatta. Koʻk papkani aytyapsiz-da, — deya tasdiqladi sovuqqonlik bilan Dizma.
— Buning yana bitta yoʻli bor, — dedi taraddudlanib Kunitskiy, — bitta chora bor, ammo...

Dizma, birdan Kunitskiy dilimdagini sezib qolsa-ya, deb choʻchidi va asta; yerga qaradi.
— Xoʻsh, qanday chora ekan?
— Hm... Hatto iltimos qilishga ham jur’at etolmayapman... Ammo buning qanday muhnmligini oʻzingiz ham yaxshi tushunasiz. Men uchun ham, oʻzingiz uchun ham...
— Boʻlmasam-chi. Million zlotiy koʻchada yumalab yotmaydi.
— Azizim pan Nikodim, — dedi ortiq chidayolmay Kunitskiy, — faqat sizgina hamma ishni qutqarib qolishingiz mumkin.
— Men-a? — deya ajablandi Dizma.
— Ha, siz, siz, chunki men faqat sizga ishonaman. Pan Nikodim, azizim, qadrdonim, yoʻq demang.
— Nima qilishim kerak oʻzi?
— Rost, bir oz charchaysiz, ammo ayni qirchillagan paytingiz-ku axir! Azizim pan Nikodim, Koborovoga borib kelmaysizmi, a?

Kunitskiy choʻntagidan ichida kalitlar shiqirlab turgan charm xaltachani oldi.
— Meni qutqaring. Hamma umidim sizdan.

Nikodim yelkasini qisdi.
— Birovlarning sandigʻini titkilashni yoqtirmayman.
— Azizim! Qadrdonim, yoʻq demang endi! — Kunitskiy iltijo bilan qoʻllarini qovushtirdi.

Nikodim goʻyo oʻylanib qolgandek bir oz sukut qilib turdi.
— Telba odamdek yelib borish... Kechasi bilan uxlamay chiqish...
— Nima qilish kerak, a, nima qilish kerak?

Dizma bir oz vaqt yozuv stolini chertib turdi-da, nihoyat, qoʻl siltadi.
— Hay mayli, jin chalsin sizni, boʻpti, boraman.

Chol shushulab minnatdorchilik bildirganicha Nikodimning qoʻlini siqa boshladi. Ammo uning mitti koʻzlarida hamon qoʻrquv va hadik ifodasi yoʻnab turardi.
— Sandigʻingiz qaysi kalit bilan ochiladi?
— Mana bunisi bilan. Lekin quruq kalitning oʻzi bilan ochilmaydi. Undagi soatning yuqori milini toʻqqizga, pastkisini yettiga toʻgʻrilash kerak.

Dizma qoʻliga qaram olib, raqamlarni yozib oldi.
— Xoʻp, yaxshi, biron nima yeb olaman-da, yoʻlga chiqaman. Avtomobil' chaqiring.

Bir soatdan soʻng, sekretari bilan maslahatlashib olgach, Nikodim pastga tushdi.

Kunitskiy uni darvoza oldida kutib turgan ekan. Chol hayajonini yashirolmay qolgandi. U Dizmaga shubhalanib tikilganicha soʻnggi koʻrsatmalar berib, hujjatlar solingan papka yuqori tokchaning oʻng tomonida ekanligi, sud protsessi haqidagi hujjatlar bir joyga toʻplanganligi boisidan boshqa joyni titkilashning hojati yoʻqligini tushuntirdi.
— Yaxshi, yaxshi, — dedi Kunitskiyniig gashgai boʻlib Dizma va avtomobil' eshigini ochdi.
— Keyin sandiqni yaxshilab qulflashni, soat millarini toʻgʻrilab qoʻyishni unutmang, azizim pan Nikodim.
— Xoʻp... Xayr. Qani, ketdik.

Mashina joyidan qoʻzgʻaldi. Oradan chorak soat oʻtmay ular shahar tashqarisiga chiqib olishdi.

Nikodim ingichka va uzun poʻlat kalitni olib, uni qiznqib koʻzdan kechira boshladi.
— Mittigina narsa-yu, — deya toʻngʻilladi u, — shuncha narsa unga bogʻliq boʻlib qoldi-ya.

Avtomobil' tanish yoʻldan yelib borardi. Koʻp oʻtmay yomgʻir yogʻa boshladi, mashina oynalari mayda-mayda tomchilar bilan qoplandi. Kuzda kunlar qisqa boʻlganidan qorongʻi tushay deb qolgan edi. Nikodim yoqasini koʻtarib boʻlajak ish haqida xayol surganicha mudray boshladi.

Mashina faqat bir marta toʻxtadi — kimdir yoʻlga tashlab ketgan mix pokrishkani teshib yuborgani tufayli gʻildirakni almashtirishga toʻgʻri keldi.

Yiroqdan Koborovo chiroqlari miltirab koʻringanida vaqt allamahal boʻlib qolgan edi.

Nikodim avtomobildan tushib, shoferga allanimani buyurdi. Eshik ochilib, uydan xizmatkorlar yugurib chiqishdi.
— Beka uydamilar? — deya soʻradi Nikodim ularning salomiga alik ham olmay.
— Uydalar, pan janobi oliylari. Kutubxonada oʻtiribdilar.
— Yaxshi.
— Ularga xabar qilaylikmi?
— Kerak emas. Ketaveringlar. Oʻzim topib olaman. Nikodim qorongʻi mehmonxonadan oʻtib, kutubxona eshigini ochdi. Nina stol ustiga engashib qandaydir kitobni oʻqib oʻtirardi. U hatto boshini ham koʻtarmadi. Nikodim eshikni yopdi-da, tomoq qirdi.

Shundan keyingina Nina boshini koʻtardi, u tomonga qarab qichqirib yubordi. U oʻrnidan sapchib turib, Nikodimning oldiga yugurib keldi-da, boʻynidan quchoqladi,
— Niko, Niko, Niko!..

Nina uning pinjiga tiqilar ekan, yuzlari quvonchdan porlab turardi.
— Keldingmi, keldingmi, azizim, jonginam!
— Salomatmisan, Ninochka?
— Yo tangrim, seni qaiday sogʻinganimni bilsang edi!
— Meni sogʻinmadi deb oʻylayapsanmi?
— Qani, oʻtir. Ayt, bu yerda koʻp turasanmi?
— Afsus, bir necha soatdan soʻng joʻnayman.
— Nimalar deyapsan? Bu dahshat-ku axir!
— Ishning oʻzi shunday boʻlib qoldi.

Nina uning yuzlariii silay boshladi. Nikodim qisqagina qilib kelish sababini aytdi, keyin birrov boʻlsa ham Ninani koʻrish imkoni tugʻilganidan sevinib, bu yoqqa joʻnaganini qoʻshib qoʻydi.

Nina Nikodimning tizzasiga oʻtirib, hijron alami, muhabbat, umid, kelajakda turmush qurishgach, kechiradigan baxtiyor hayot haqida soʻzlar ekan, gap orasida uni oʻpar edi.
— Agar biror kutilmagan voqea sodir boʻlmasa, — deya uning gapini boʻldi Dizma, — biz sen oʻylagandan ertaroq turmush quramiz. .
— Qanday qilib? Ajralish-chi? Axir sudda ajralish bir necha oylab choʻzilarmish-ku.
— Ishni sudsiz ham bir yoqli qilamiz. Men advokat bilan maslahatlashdim. Biz nikohni bekor qilamiz.
— Men bunaqa nshlarni tushunmayman, — dedi Nina bir oz ikkilanib, — lekin sen shuni oʻylagan boʻlsang, juda olijanoblik qilibsan.

Ular ovqatlanish uchun yemakxonaga oʻtishdi. Nina Nikodimdan vaqtini qanday oʻtkazayotganini soʻrab-surishtira boshladi. U Dizmaning Charskayalar va Rostotskiylarnikiga borib turishi, adabiy akademiya tashkil qilish komitetining noziri ekanligi hamda bankaga yuz mingga yaqin zlotiy qoʻyganidan juda xursand boʻldi.

Ular oʻrinlaridan turishgach, xizmatkor kirib, shofer Varshavaga qaytib ketish uchun hammasini hozirlab qoʻyganini xabar qildi.
— Yaxshi. Ayting, kutib tursin.

Nikodim choʻntak soatiga qarab qoʻydi-da, shoshilishi lozimligiii aytdi. Nina u bilan Kunitskiyning kabinetiga bormoqchi boʻlgan edi, Nikodim undan shu yerda kutib turishni iltimos qildi.
— Nega endi? — ajablanib soʻradi Nina.
— Bilasanmi, men ba’zi qogʻozlarni oʻqib, ba’zi narsalarni yozib olishim kerak... Sen yonimda boʻlsang, bu ishlarga qoʻlim tegmay qoladi... Meni kutib tur, darrov qaytaman.

Nikodim chiroqni yoqib, ogʻir duxoba pardani bir chetga surdi.

Tokchada yanlil poʻlat sandiq qaqqayib turardi. Nikodim unga sinovchan nazar tashladi. Agar qaroqchilar bu yerdagi qimmatbaho narsalarni oʻmarib ketishni xayol qilishsa, sandiq ochish uchun ancha ter toʻkishlari